ផ្នែកជីវប្រវត្តិរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់

ចម្លើយ. ពូជពង្សរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់គឺ ៖
មូហាំម៉ាត់ ជាកូនរបស់អាប់ទុលឡោះ ជាចៅរបស់ អាប់ទុលមូតល់ឡឹប និងត្រូវជាចៅទួតរបស់ហាស្ហឹម។ ហើយហាស្ហឹម គឺចេញមកពីអម្បូរគូរ៉័ស្ហ ហើយអម្បូរគូរ៉័ស្ហ គឺចេញមកពីជនជាតិអារ៉ាប់។ រីឯជនជាតិអារ៉ាប់វិញ គឺចេញមកពីពូជពង្សរបស់ព្យាការីអ៊ីស្មាអែល កូនប្រុសរបស់ ព្យាការីអ៊ីព្រហ៊ីមعليهما السلام។

ចម្លើយ. ម្តាយរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ឈ្មោះ អាមីណះ កូនស្រីរបស់វ៉ាហាប់។

ចម្លើយ. ឪពុករបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ទទួលមរណភាពនៅឯម៉ាទីណះ ខណៈដែលម្តាយរបស់លោកពពោះលោក ដោយលោកពុំទាន់ប្រសូត្រនៅឡើយទេ។

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ប្រសូត្រនៅក្នុងឆ្នាំដំរី នាថ្ងៃច័ន្ទ ខែរ៉ពីអ៊ុលអាវវ៉ាល់(ខែទី៣នៃប្រតិទិនអ៊ីស្លាម)។

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ប្រសូត្រនៅក្នុងទីក្រុងម៉ាក្កះ(ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតបច្ចុប្បន្ន)។

ចម្លើយ. ក្រៅពីម្តាយរបស់លោក អ្នកដែលបំបៅលោក(មេដោះ)មានដូចជា ៖
• អ្នកបម្រើឪពុករបស់លោក គឺលោកស្រី អ៊ុមមូ អៃម៉ាន់
• អ្នកបម្រើឪពុកមារបស់លោកឈ្មោះអាពូឡាហាប់ គឺលោកស្រី ស៊ូវ៉ៃហ្ពះ
• លោកស្រី ហាលីម៉ះ អាស្សាក់ទីយ៉ះ។

ចម្លើយ. ម្តាយរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់បានទទួលមរណភាពនៅពេលដែលលោកទើបតែមានអាយុប្រាំមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្នកដែលគ្រប់គ្រង មើលថែលោកបន្ត គឺជីតារបស់លោកឈ្មោះ អាប់ទុលមូតល់ឡឹប។

ចម្លើយ. ជីតារបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ គឺលោក អាប់ទុលមូតល់ឡឹប បានទទួលមរណភាពក្នុងពេលដែលព្យាការីទើបតែមានអាយុប្រាំបីឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្នកដែលមើលថែរក្សាលោកបន្ត គឺឪពុកមារបស់លោកដែលមានឈ្មោះថា អាពូត៏ឡឹប។

ចម្លើយ. លោកធ្វើដំណើរទៅកាន់ទឹកដីស្ហាម(ប្រទេសស៊ីរី)ជាមួយឪពុកមារបស់លោកនៅពេលដែលលោកមានអាយុ១២ឆ្នាំ។

ចម្លើយ. ការធ្វើដំណើរជាលើកទីពីររបស់លោកទៅកាន់ទឹកដីស្ហាម គឺក្នុងការធ្វើជំនួញរបស់លោកឲ្យលោកស្រី ខទីហ្ជះ។ នៅពេលដែលលោកវិលត្រឡប់មកវិញ លោកក៏បានរៀបការជាមួយនឹងលោកស្រី ខទីហ្ជះ ដែលនៅពេលនោះ លោកមានអាយុ២៥ឆ្នាំ។

ចម្លើយ. ពួកគូរ៉័ស្ហបានសាងសង់កាក់ហ្ពះឡើងវិញនៅពេលដែលព្យាការីមូហាំម៉ាត់មានអាយុ៣៥ឆ្នាំ។
លោកបានកាត់ក្តីឲ្យពួកគូរ៉័ស្ហនៅពេលដែលពួកគេមានការខ្វែងគំនិតគ្នា ថាតើអ្នកណាដែលស័ក្តិសមនឹងយកហាជើរុលអាសវ៉ាត់(ថ្មខ្មៅនៅជាប់កាក់ហ្ពះ)ទៅដាក់នៅកន្លែងដើមវិញ។ ពេលនោះ លោកបានយកថ្មនោះដាក់លើក្រណាត់មួយផ្ទាំង ហើយលោកបានប្រើឲ្យកុលសម្ព័ន្ធនីមួយៗកាន់ជាយក្រណាត់នោះ ដែលនៅពេលនោះ គឺមានបួនកុលសម្ព័ន្ធ។ នៅពេលដែលពួកគេបានលើកវាទៅដល់កន្លែងដើមរបស់វាវិញហើយនោះ ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ក៏បានលើកថ្មនោះដោយផ្ទាល់ដៃរបស់លោកដាក់នៅកន្លែងដើមរបស់វាវិញ។

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ត្រូវបានអល់ឡោះតែងតាំងជាអ្នកនាំសារ ក្នុងពេលដែលលោកមានអាយុ៤០ឆ្នាំ ហើយលោកត្រូវបានគេតែងតាំងជាអ្នកនាំសារទៅកាន់មនុស្សលោកទាំងអស់ ជាអ្នកផ្តល់ដំណឹងរីករាយ និងជាអ្នកដាស់តឿនព្រមាន។

ចម្លើយ. គឺការយល់សុបិនយ៉ាងពិតប្រាកដ។ នៅពេលដែលលោកយល់សុបិនឃើញអ្វីមួយ វាក៏បានកើតឡើងយ៉ាងពិតប្រាកដ ប្រៀបដូចជាពន្លឺអរុណោភាសបានរះឡើង។

ចម្លើយ. គឺលោកតែងតែទៅគោរពសក្ការៈចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់នៅក្នុងរូងភ្នំ “ហ៊ីរ៉ក”។ វ៉ាហ៊ីដំបូងបង្អស់ត្រូវបានបញ្ចុះមកខណៈពេលលោកកំពុងគោរពសក្ការៈចំពោះអល់ឡោះនៅក្នុងរូងភ្នំ”ហ៊ីរ៉ក”នេះ។
ចម្លើយ. គឺលោកតែងតែទៅគោរពសក្ការៈចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់នៅក្នុងរូងភ្នំ “ហ៊ីរ៉ក”។ វ៉ាហ៊ីដំបូងបង្អស់ត្រូវបានបញ្ចុះមកខណៈពេលលោកកំពុងគោរពសក្ការៈចំពោះអល់ឡោះនៅក្នុងរូងភ្នំ”ហ៊ីរ៉ក”នេះ។

ចម្លើយ. អាយ៉ាត់(វាក្យខណ្ឌ)ដែលត្រូវបានបញ្ចុះមកដំបូងគេបង្អស់នៃគម្ពីរគួរអាន គឺបន្ទូលរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលថា ៖ ﴿ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ. خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ. اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ. الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ. عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴾ سورة العلق : 1-5 ﴿ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ. خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ. اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ. الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ. عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴾ سورة العلق : 1-5 ﴿ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ. خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ. اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ. الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ. عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴾ سورة العلق : 1-5 ﴿ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ. خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ. اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ. الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ. عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴾ سورة العلق : 1-5 ﴿ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ. خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ. اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ. الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ. عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴾ سورة العلق : 1-5 (អាល់អាឡឹក ៈ ១-៥)

ចម្លើយ. អ្នកដែលមានជំនឿនឹងសារដែលព្យាការីមូហាំម៉ាត់នាំមកមុនគេបង្អស់គឺ ៖
 ក្នុងចំណោមបុរស គឺអាពូហ្ពាកើរ អាស្ស៊ិទ្ទីក (ជាមិត្តសំឡាញ់របស់លោក)
 ក្នុងចំណោមស្ត្រី គឺលោកស្រី ខទីហ្ជះ កូនស្រីរបស់ ឃូវៃឡិត (ជាភរិយារបស់លោក)
 ក្នុងចំណោមកុមារ គឺអាលី កូនប្រុសរបស់ អាពូត៏ឡឹប (ត្រូវជាជីដូនមួយរបស់លោក)
 ក្នុងចំណោមអ្នកបម្រើគឺ ហ្ស៊េទ កូនរបស់ ហារីសះ
 ក្នុងចំណោមទាសករ គឺ ពីឡាល កូនរបស់ រ៉ហ្ពាស និងអ្នកផ្សេងទៀតក្រៅពីពួកគេ។

ចម្លើយ. ការអំពាវនាវ(ហ្ទាក់វ៉ះ)មនុស្សទៅកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ គឹធ្វើឡើងដោយស្ងៀមស្ងាត់អស់រយៈពេលប្រមាណជាងបីឆ្នាំ។ ក្រោយមក ទើបគេបង្គាប់ប្រើព្យាការីមូហាំម៉ាត់ឲ្យធ្វើការអំពាវនាវមនុស្សជាលក្ខណៈបើកចំហ។

ចម្លើយ. ពួកមុស្ហរីគីន(ពួកពហុទេពនិយម)បានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលោក និងអ្នកមូស្លីមយ៉ាងខ្លាំងក្លា រហូតដល់លោកបានអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេធ្វើការភៀសខ្លួនទៅកាន់ស្តេច“ណាជើស្ហ៊ី”នៅឯទឹកដីហាហ្ពាស្ហះ(ប្រទេសអេចូពី)។
ពួកមុស្ហរីគីនបានឯកភាពគ្នាលើការសម្លាប់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ក៏ប៉ុន្តែ អល់ឡោះបានការពារលោក ដោយឲ្យឪពុកមារបស់លោក គឺអាពូត៏ឡឹប ក្លាយជាអ្នកបីបាច់ថែរក្សាលោក ដើម្បីការពារលោកពីពួកគេ។

ចម្លើយ. គឺឪពុកមារបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ឈ្មោះ អាពូត៏ឡឹប និងភរិយារបស់លោក គឺលោកស្រី ខទីហ្ជះ។

ចម្លើយ. ព្រឹត្តិការណ៍ “អ៊ីសរ៉ក” និង”មៀករ៉ច” កើតឡើងក្នុងពេលដែលលោកមានអាយុ៥០ឆ្នាំ ដោយក្នុងពេលនោះ គេបានដាក់កាតព្វកិច្ចសឡាតទាំងប្រាំពេល។
អ៊ីសរ៉ក : គឺការធ្វើដំណើររបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ពីម៉ាស្ជិទអាល់ហារ៉ម(ទីក្រុងម៉ាក្កះ ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត) ទៅកាន់ម៉ាស្ជិទអាល់អឹកស៏(ទីក្រុងយេរូសាឡឹម ប្រទេសប៉ាឡេស្ទីន)។
មៀករ៉ច : គឹការធ្វើដំណើរ(ឡើង)ពីម៉ាស្ជិតអាល់អឹកស៏ ឆ្ពោះទៅលើមេឃ និងទៅកាន់ “ស៊ិទរ៉ទុលមុនតាហា” (នៅពីលើមេឃជាន់ទី៧)។

ចម្លើយ. គឺលោកបានអំពាវនាវអ្នកស្រុកតំបន់តអ៊ីហ្វ ហើយលោកក៏បានបង្ហាញខ្លួនផងដែរនៅក្នុងរដូវកាលនិងកន្លែងដែលមនុស្សជួបជុំគ្នា រហូតដល់មានអ្នកមកពីទីក្រុងម៉ាទីណះក្នុងចំណោមពួកអាន់សរ៍។ ពេលនោះ ពួកគេមានជំនឿលើលោក និងបានសច្ចាប្រណិធានលើការជួយលោក។

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់បានអំពាវនាវមនុស្សទៅកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមក្នុងទីក្រុងម៉ាក្កះអស់រយៈពេល១៣ឆ្នាំ។

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់លោកបានភៀសខ្លួនពីក្រុងម៉ាក្កះ ឆ្ពោះទៅកាន់ក្រុងម៉ាទីណះ។

ចម្លើយ. លោកបានរស់នៅឯទីក្រុងម៉ាទីណះអស់រយៈពេល១០ឆ្នាំ។

ចម្លើយ. គឺមានដូចជា ការបរិច្ចាគហ្សាកាត់ ការបួស ការធ្វើហាជ្ជី ការធ្វើសង្គ្រាម ការអាហ្សាន(ប្រកាសប្រាប់មនុស្សពីការចូលដល់ម៉ោងសឡាត) និងច្បាប់អ៊ីស្លាមផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។

ចម្លើយ. សមរភូមិសំខាន់ៗដែលព្យាការីមូហាំម៉ាត់លោកបានចូលរួម មានដូចជា ៖
 សមរភូមិហ្ពាទើរ
 សមរភូមិអ៊ូហ៊ុទ
 សមរភូមិអះហ្សាប
 សមរភូមិរំដោះក្រុងម៉ាក្កះ

ចម្លើយ. អាយ៉ាត់ចុងក្រោយបង្អស់នៃគម្ពីរគួរអានដែលត្រូវបានបញ្ចុះមក គឺ ៖ ﴿ وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ۖ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴾ سورة البقرة : 281 (អាល់ហ្ពាក៏រ៉ោះ ៈ ២៨១)

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់បានទទួលមរណភាពក្នុងខែរ៉ពីអ៊ុលអាវវ៉ាល់ ឆ្នាំទី១១បន្ទាប់ពីលោកបានភៀសខ្លួន ក្នុងជន្មាយុ៦៣ឆ្នាំ។

ចម្លើយ. ភរិយាមួយចំនួនរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់មានដូចជា ៖
១. ខទីហ្ជះ កូនស្រី ឃូវ៉ែឡិត
២. សាវហ្ទះ កូនស្រីរបស់ ហ្សាំអះ
៣.អាអ៊ីស្ហះ កូនស្រីរបស់ អាពូហ្ពាកើរ
៤.ហាហ្វសោះ កូនស្រីរបស់ អាពូហ្ពាកើរ
៥. ហ្សៃណប់ កូនស្រីរបស់ ឃូហ្សៃម៉ះ
៦. អ៊ុមមូសាឡាម៉ះ ហ៊ិនទ៍ កូនស្រីរបស់ អាពូអ៊ូម៉ៃយ៉ះ
៧. អ៊ុមមូហាពីហ្ពះ រ៉ុមឡះ កូនស្រីរបស់ អាពូសាហ្វយ៉ាន
៨. ជូវ៉ៃរីយ៉ះ កូនស្រីរបស់ អាល់ហារីស
៩. ម៉ៃមូណះ កូនស្រីរបស់ អាល់ហារីស
១០. សហ្វីយ៉ះ កូនស្រីរបស់ ហ៊ូយ៉ៃ
១១. ហ្សៃណប់ កូនស្រីរបស់ ហ្ជះស៊ិន

ចម្លើយ. បុត្រាបុត្រីរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់មាន ៖
បុត្រារបស់លោក មានចំនួនបីនាក់ ៖
 កសឹម
 អាប់ទុលឡោះ
 និងអ៊ីព្រហ៊ីម
ចំណែកឯបុត្រីវិញ មានចំនួនបួននាក់គឺ ៖
 ហ្វាទីម៉ះ
 រូក័យយ៉ះ
 អ៊ុមមូកាល់សូម
 និងហ្សៃណប់។
បុត្រាបុត្រីទាំងអស់ខាងលើនេះ សុទ្ធតែជាកូននឹងលោកស្រីខទីហ្ជះទាំងអស់ លើកលែងតែអ៊ីព្រហ៊ីមម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ហើយពួកគេទាំងអស់ក៏សុទ្ធតែបានទទួលមរណភាពមុនព្យាការីផងដែរ លើកលែងតែហ្វាទីម៉ះម្នាក់គត់ដែលទទួលមរណភាពក្រោយព្យាការីរយៈពេល៦ខែ។

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ﷺ មានកម្ពស់សមល្មម មិនខ្ពស់ពេក មិនទាបពេក សម្បុរសភ្លឺថ្លា ពុកចង្កាក្រាស់ ភ្នែកធំស្រឡះ មាត់ធំទូលាយស្អាត សក់ខ្មៅ ស្មាធំទូលាយ ក្លិនខ្លួនក្រអូប ហើយរូបសម្បត្តិផ្សេងៗទៀតរបស់លោក សុទ្ធតែស្រស់ស្អាត។

ចម្លើយ. ព្យាការីមូហាំម៉ាត់បានបន្សល់ទុកនូវមាគ៌ាដ៏ភ្លឺស្វាងត្រចេះត្រចង់សម្រាប់ប្រជាជាតិរបស់លោក ដែលពេលយប់របស់វាប្រៀបដូចជាពេលថ្ងៃ ហើយមិនវង្វេងចេញពីវាឡើយ លើកលែងតែអ្នកដែលអន្តរាយប៉ុណ្ណោះ។ គ្មានប្រការល្អណាមួយ លើកលែងតែលោកបានចង្អុលបង្ហាញដល់ប្រជាជាតិរបស់លោក(ឲ្យធ្វើវា) ហើយក៏គ្មានប្រការអាក្រក់ណាមួយដែរ លើកលែងតែលោកបានព្រមានពួកគេឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នអំពីវា។