بخش موارد مختلف

ج-
1- واجب.
2- مستحب.
3- حرام.
4- مکروه.
5- مباح.

ج-
1- واجب (فرض): مانند نمازهای پنجگانه، روزه ماه مبارک رمضان و نیکی با پدر و مادر.
انجام دهندۀ واجب (فرض) مستحق ثواب می شود و ترک کنندۀ آن مجازات مى شود.
2- مستحب: مانند نمازهای سنت، نماز تهجد، غذا دادن و سلام دادن. و آن را سنت و مندوب گویند.
انجام دهندۀ مستحب مستحق ثواب می گردد و ترک کنندۀ آن مجازات نمى شود.
یادداشت مهم:

هرگاه مسلمان بشنود که این کار سنت یا مستحب است، باید در انجام دادن آن بشتابد، و از پیامبر صلی الله علیه وسلم پیروی بکند.
3- حرام: مانند نوشیدن شراب، نافرمانی پدر و مادر و قطع پیوند خویشاوندی.
- ترک کنندۀ حرام مستحق پاداش می شود و انجام دهندۀ آن مجازات مى شود.
4- مکروه: مانند گرفتن و دادن با دست چپ، و جمع کردن لباس در نماز.
- ترک کنندۀ مکروه مستحق پاداش می باشد و مرتکب آن مجازات نمی شود.
5- مباح: مانند خوردن سیب و نوشیدن چای و به آن می گویند: حلال و مباح.
ترک کنندۀ مباح مستحق پاداش نمی گردد و مرتکب آن مجازات نمى شود.

ج - اصل در همه خرید و فروش و معاملات، حلال بودن آنهاست، مگر برخی از چیزهایی که الله متعال از آنها نهی کرده است.
الله متعال می فرماید:
﴿وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ ٱلرِّبَوٰاۚ﴾
و الله داد و ستد را حلال و سود را حرام کرده است. [سوره بقره: 275].

ج-
1- فریب دادن، از جمله: پنهان کردن عیب کالا.
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم از انبار غذا - گذشت و دستش را در آن گذاشت انگشتانش خیس شد گفت: ای صاحب غذا این چیست؟ گفت: آب باران برایش رسیده یا رسول الله. وی گفت: «آیا ممکن نبود آن را روی غذا بگذاری تا مردم آن را ببینند؟ هر که فریب دهد از من نیست.» به روایت مسلم.
2- سود: از آن جمله، این که از کسی مقدار هزار قرض بگیرم مشروط بر این که هنگام برگرداندن دو هزار تحویل بدهم.
این افزایش، سود حرام است.
الله متعال می فرماید:
﴿وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ ٱلرِّبَوٰاۚ﴾
(و الله داد و ستد را حلال و سود را حرام نموده است.) [سوره بقره: 275].
3- غرر و جهالت: مانند این که در پستان گوسفند، یا ماهی را که در آب است و هنوز آن را شکار نکرده باشم به تو بفروشم.
در حدیث آمده است:
(رسول الله صلی الله علیه وسلم از خرید و فروش غرر نهی کرده است) به روایت مسلم.

ج - 1 - نعمت اسلام، و این که تو از اهل کفر نیستی.
2- نعمت سنت، و این که تو از اهل بدعت نیستی.
3- نعمت سلامتی و تندرستی، از جمله شنیدن، دیدن، راه رفتن و غیره.
4- نعمت خوردن و نوشیدن و پوشاک.
و نعمت های الله متعال بر ما بسیار و بی حساب است.
الله متعال می فرماید:
﴿وإن تَعُدُّوا نِعمَةَ ٱللَّهِ لَا تُحصُوهَاإِنَّ ٱللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ 18﴾
و اگر نعمت[هاى] الله را شمارش كنيد آن را نمى‏ توانيد بشماريد قطعا الله آمرزنده مهربان است)۱۸( [سورة النحل: ١٨].

ج ـ واجب در نعمت: بیان شكر آن با حمد و ثناى الله متعال توسط زبان، و اين كه او تنها صاحب فضل این نعمت هاست، و از اين نعمت ها در راه رضاى الله متعال استفاده شود نه در معصیت و نافرمانی او.

ج- عید فطر و عید قربان.
- چنانکه در حدیث انس آمده که می گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم به مدینه آمد و اهل مدینه دو روز داشتند که در آن بازی می نمودند، فرمود: «این دو روز چیست؟» گفتند: «در زمان جاهلیت در این دو روز بازی می کردیم، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «الله آنها را برای شما با چیزی بهتر از آنها عوض کرده است: روز قربان و روز فطر». روایت ابوداود.
و اضافه از این دو روز از عیدهای، بدعت است.

ج: واجب پایان انداختن نگاه است، الله متعال فرمود: ﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ﴾
به مردان با ايمان بگو ديده فرو نهند [سوره نور: 30].

1- نفس امر کننده به بدی: آن است که انسان در معصیت الله تبارک و تعالی از آنچه نفس و امیالش به او حکم می کند پیروی کند، الله متعال فرمود: ﴿إِنَّ ٱلنَّفسَ لَأَمَّارَةُبالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَّحِيمٌ﴾
هر آئینه نفس به بدى امر مى ‏كند مگر كسى را كه الله رحم كند زيرا پروردگار من آمرزنده مهربان است [سوره یوسف: 53]. 2- شیطان: او دشمن ابن آدم است و هدفش گمراه کردن انسان و آنان را به بدی وسوسه نمودن است تا وارد آتش جهنم گردند. الله متعال می فرماید: ﴿وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَ ٰ⁠تِ ٱلشَّيطَـٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوٌّ مُّبِينٌ﴾
و گامهاى شيطان را دنبال مكنيد كه او براى شما دشمنى آشكار است [سوره بقره: 168]. 3- دوستان بد: تشویق کنندگان به بدی و جلوگیری کننده گان از خیر. الله متعال می فرماید: ﴿الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ﴾
در آن روز ياران جز پرهيزگاران بعضی‏ شان دشمن بعضى ديگرند (۶۷) [سورۀ زخرف: 67].

ج - توبه: بازگشت از نافرمانی الله متعال به اطاعت از وی می باشد. الله متعال می فرماید: ﴿وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَـٰلِحًا ثُمَّ ٱهۡتَدَىٰ﴾
«و به يقين من آمرزندۀ كسى هستم كه توبه كند و ايمان بياورد و كار شايسته نمايد و به راه راست راهسپر شود ». [سوره طه: 82].

ج-1- ترک گناه.
2- پشیمانی از آنچه گذشت.
3- عزم به عدم بازگشت به آن.
4- برگرداندن حقوق و مظالم به اهل آن.
الله متعال می فرماید:
﴿وَٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَـاحِشَةً أَو ظَلَمُوا أَنفُسَهُم ذَكَرُوا ٱللَّهَ فَٱستَغفَرُوا لِذُنُوبِهِم وَمَن يَغفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَم يصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُم يَعلَمُونَ 135﴾
و آنان كه چون كار زشتى كنند يا بر خود ستم روا دارند الله را به ياد مى ‏آورند و براى گناهانشان آمرزش مى‏ خواهند و چه كسى جز الله گناهان را مى ‏آمرزد و بر آنچه مرتكب شده‏ اند با آنكه مى‏ دانند [كه گناه است] پافشارى نمى كنند (۱۳۵) [سورة آل عمران: ١٣٥].

ج - معنای آن اینست که شما به الله متعال دعا می کنید تا ستایش پیامبرش صلی الله علیه وسلم را در الملأ الأعلى عنایت بفرماید.

ج- تسبیح به معنی به پاکیزگی یاد کردن الله متعال از هر نقص و عیب و بدی است.

ج- حمد و ثنای الله متعال، و وصف وی با تمام صفات کمال می باشد.

ج- یعنى او تعالی از همه چیز بزرگتر و والاتر، عظیم تر، و عزیزتر است.

ج - معنی آن: بنده از حالتی به حالت دیگر تبدیل نمی شود و بر آن قدرتی نمی داشته باشد جز به وسیله الله متعال.

ج - یعنی: خواست بنده از پروردگارش که گناهانش را پاک کند و عیب هایش را بپوشاند.