ইছলামী শিষ্টাচাৰ বিভাগ

উত্তৰ- ১- মহান পৱিত্ৰ আল্লাহক সন্মান কৰিব লাগে।
২- একমাত্ৰ তেওঁৰেই ইবাদত কৰিব লাগে, তেওঁৰ কোনো অংশীদাৰ নাই।
৩- তেওঁৰ আনুগত্য কৰিব লাগে।
৪- তেওঁৰ অবাধ্যতাৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগে।
৫- তেওঁৰ অগণন নিয়ামত আৰু অনুগ্ৰহৰ বাবে তেওঁৰ কৃতজ্ঞতা প্ৰকাশ কৰিব লাগে আৰু তেওঁক প্ৰশংসা কৰিব লাগে।
৬- তেওঁ নিৰ্ধাৰণ কৰা তাক্বদীৰৰ ওপৰত ধৈৰ্য্য ধাৰণ কৰিব লাগে।

উত্তৰ- ১- তেওঁক অনুকৰণ আৰু অনুসৰণ কৰিব লাগে।
২- তেওঁৰ আনুগত্য কৰিব লাগে।
৩- তেওঁৰ অবাধ্যতাৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগে।
৪- তেওঁ প্ৰদান কৰা সংবাদসমূহক সত্য বুলি বিশ্বাস কৰিব লাগে।
৫- তেওঁৰ ছুন্নত এৰি বিদআত সৃষ্টি কৰিব নালাগে।
৬- নিজতকৈ তথা সকলোতকৈ অধিক তেওঁক মুহাব্বত কৰিব লাগে।
৭- তেওঁক সন্মান কৰিব লাগে, সহায়-সহযোগিতা কৰিব লাগে, লগতে তেওঁৰ ছুন্নতক সহায় কৰিব লাগে।

উত্তৰ- ১- গুনাহৰ বাহিৰে অন্যান্য সকলো ক্ষেত্ৰতে পিতৃ-মাতৃৰ কথা মানি চলা।
২- পিতৃ-মাতৃৰ খিদমত (সেৱা) কৰা।
৩- তেওঁলোকক সহায় কৰা।
৪- তেওঁলোকৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰা।
৫- তেওঁলোকৰ বাবে দুআ কৰা।
৬- কথা কওঁতে আদবৰ সৈতে কথা কোৱা। আনকি 'উফ' বা 'ধেৎ' শব্দ কোৱাটোও বৈধ নহয়।
৭- পিতৃ-মাতৃৰ সৈতে হাঁহিমুখে কথা কোৱা। মুখত যাতে কোনো প্ৰকাৰ বিৰক্তি ভাৱ নাথাকে।
৮- পিতৃ-মাতৃৰ সৈতে কথা কোৱাৰ সময়ত তেওঁলোকৰ মাতৰ ওপৰত নিজৰ মাত যাতে উচ্চ নহয় আৰু তেওঁলোকৰ কথা মনোযোগ সহকাৰে শুনিব লাগে, তেওঁলোকৰ কথা কাটিব নালাগে। লগতে তেওঁলোকক নাম ধৰি মাতিব নালাগে, বৰং আম্মা, আব্বা বুলি মাতিব লাগে।
৯- পিতৃ-মাতৃ কোঠাৰ ভিতৰত থাকিলে, অনুমতি লৈ প্ৰৱেশ কৰিব লাগে।
১০- পিতৃ-মাতৃৰ হাতত আৰু মূৰত চুমা খাব লাগে।

উত্তৰ- ১- সাক্ষাতৰ মাধ্যমত আত্মীয়তাৰ সম্পৰ্ক বজায় ৰখা, যেনে- ভাই, ভনী, খুৰা, পেহী, মামা, মাহী আৰু অন্যান্য আত্মীয়সকলক সাক্ষাৎ কৰা।
২- কথা, কৰ্ম আৰু সহায়-সহযোগিতাৰ দ্বাৰা তেওঁলোকক উপকাৰ কৰা।
৩- এইদৰে তেওঁলোকক ফোন কৰি খা-খবৰ লোৱা আৰু অৱস্থা সম্পৰ্কে সোধ-পোচ কৰা।

প্ৰশ্ন নং ১- তেওঁলোকক মুহাব্বত কৰিব লাগে, আৰু সৎলোকৰ সংগ অৱলম্বন কৰিব লাগে।
২- অসৎলোকৰ সংগ ত্যাগ কৰিব লাগে আৰু সিহঁতৰ পৰা আঁতৰি থাকিব লাগে।
৩- তেওঁলোকক ছালাম কৰিব লাগে আৰু মুচাফাহা কৰিব লাগে।
৪- তেওঁলোক বেমাৰত পৰিলে শুশ্ৰূষা কৰিব লাগে আৰু আৰোগ্যৰ বাবে দুআ কৰিব লাগে।
৫- হাঁচি কৰিলে হাঁচিৰ দুআৰ উত্তৰ দিব লাগে।
৬- নিমন্ত্ৰণ দিলে তেওঁলোকৰ নিমন্ত্ৰণ গ্ৰহণ কৰিব লাগে।
৭- তেওঁলোকৰ শুভাকাংক্ষী হ'ব লাগে আৰু সদুপদেশ দিব লাগে।
৮- নিৰ্যাতিত হ'লে সহায় কৰা, আৰু অন্যায়-অত্যাচাৰৰ পৰা বিৰত ৰখা।
৯- মুছলিম ভাতৃৰ বাবেও সেইটোৱে পছন্দ কৰা যিটো নিজৰ বাবে পছন্দনীয়।
১০- সহায়ৰ প্ৰয়োজন হ'লে সহায় কৰা।
১১- কথা বা কৰ্ম যিকোনো উপায়েৰেই নহওক কিয় কষ্ট নিদিয়া।
১২- তেওঁলোকৰ গোপনীয়তা ৰক্ষা কৰা।
১৩- গালি পাৰিব নালাগে, সমালোচনা কৰিব নালাগে, হেও প্ৰতিপন্ন কৰিব নালাগে, ঈৰ্ষা কৰিব নালাগে, গোপন তথ্য খুচৰিব নালাগে, লগতে প্ৰৱঞ্চনা কৰিব নালাগে।

উত্তৰ- ১- কথা আৰু কৰ্মৰ দ্বাৰা প্ৰতিৱেশীৰ সৈতে ভাল ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে, আৰু যদি সহায়ৰ প্ৰয়োজন হয় তেন্তে সহায় কৰিব লাগে।
২- ঈদ অথবা বিবাহ আদি আনন্দৰ সময়ত শুভেচ্ছা জ্ঞাপন কৰিব লাগে।
৩- বেমাৰত পৰিলে শুশ্ৰূষা কৰিব লাগে, দুখ-কষ্টত সান্ত্বনা দিব লাগে।
৪- সাধ্যানুসাৰে ঘৰত আয়োজন কৰা ভাল খাদ্য তথা আঞ্জা তেওঁলোকক দিব লাগে।
৫- কথা বা কৰ্মৰ দ্বাৰা তেওঁলোকক কষ্ট দিব নালাগে।
৬- উচ্চ শব্দ আদিৰ দ্বাৰা তেওঁলোকক আমনি কৰিব নালাগে, তথা তেওঁলোকৰ গোপনীয়তা খুচৰি ফুৰিব নালাগে, লগতে ধৈৰ্য্য ধাৰণ কৰিব লাগে।

উত্তৰ- ১- নিমন্ত্ৰণ কৰিলে নিমন্ত্ৰণ গ্ৰহণ কৰিব লাগে।
২- কাৰোবাক সাক্ষাৎ কৰিবলৈ হ'লে তেওঁৰ পৰা অনুমতি আৰু সময় লব লাগে।
৩- প্ৰৱেশৰ পূৰ্বে অনুমতিলৈ প্ৰৱেশ কৰিব লাগে।
৪- সাক্ষাতৰ সময়ত অনৰ্থক বেছি সময় কটাব নালাগে।
৫- ঘৰৰ অন্যান্য সদস্যৰ পৰা দৃষ্টি সংযত ৰাখিব লাগে।
৬- আন্তৰিকতাৰে হাঁহিমুখে উত্তম বাক্যৰ দ্বাৰা অতিথিক আঁদৰিব লাগে।
৭- অতিথিক উত্তম ঠাইত বহুৱাব লাগে।
৮- পানাহাৰ আদিৰে অতিথিক আপ্যায়ন কৰিব লাগে।

উত্তৰ- ১- বিষ অনুভৱ কৰিলে সেই ঠাইত সোঁহাত ৰাখি তিনিবাৰ বিছমিল্লাহ পঢ়িব লাগে, আৰু তাৰ পিছত এই দুআ সাতবাৰ পঢ়িব লাগেঃ আউজু বিইঝঝাতিল্লাহি অক্বুদৰাতিহি মিং শ্বাৰ্ৰি মা আজিদু ওৱা উহাজিৰ।
২- আল্লাহে নিৰ্ধাৰণ কৰা তাক্বদীৰৰ ওপৰত সন্তুষ্ট হ'ব লাগে আৰু ধৈৰ্য্য ধাৰণ কৰিব লাগে।
৩- বেমাৰী ভাতৃক সোনকালে সাক্ষাৎ কৰিবলৈ যাব লাগে আৰু তেওঁৰ বাবে দুআ কৰিব লাগে, লগতে তেওঁৰ ওচৰত বেছি সময় বহি বিৰক্ত কৰিব নালাগে।
৪- দুআ পঢ়ি ফুঁৱাই দিব লাগে।
৫- ধৈৰ্য্য, দুআ আৰু নামাজৰ উপদেশ দিব লাগে, লগতে সক্ষম অনুযায়ী পৱিত্ৰতা অৰ্জনৰ উপদেশ দিব লাগে।
৬- এই দুআ সাতবাৰ পঢ়ি বেমাৰীক ফুঁৱাই দিব লাগে। আছআলুল লা-হাল আজীম, ৰাব্বাল আৰশ্বিল আজীম, আঁইয়াশ্বফীক।

উত্তৰ- ১- ইখলাচৰ সৈতে আল্লাহৰ উদ্দেশ্যে নিয়ত কৰা।
২- শিকি লোৱা ইল্মৰ দ্বাৰা আমল কৰা।
৩- শিক্ষকক সন্মান কৰা, তেওঁৰ উপস্থিতি আৰু অনুপস্থিতিত তেওঁক শ্ৰূদ্ধা কৰা।
৪- তেওঁৰ সন্মুখত ভদ্ৰভাৱে বহা।
৫- তেওঁ পঢ়োৱাৰ সময়ত মনোযোগ সহকাৰে শুনা।
৬- ভদ্ৰতাৰে প্ৰশ্ন কৰা।
৭- শিক্ষকক নাম ধৰি মাতিব নালাগে।

উত্তৰ- ১- বৈঠকত থকা লোকসকলক ছালাম কৰা।
২- বৈঠকৰ শেষৰ ফালে বহিব লাগে, বেলেগক উঠাই বহিব নালাগে, লগতে দুজন ব্যক্তিৰ মাজত বহিবলৈ অনুমতি লৈ বহিব লাগে।
৩- বৈঠক প্ৰশস্ত কৰিব লাগে, যাতে আনেও বহিব পাৰে।
৪- বৈঠকৰ আলোচনাত বাধা সৃষ্টি কৰিব পৰা কোনো কাম কৰিব নালাগে।
৫- বৈঠকৰ পৰা গুচি যাবলৈ অনুমতি লব লাগে আৰু ছালাম কৰিব লাগে।
৬- বৈঠক শেষ হোৱাৰ পিছত বৈঠকৰ কাফফাৰাৰ দুআ পাঠ কৰিব লাগে। ছুবাহানাকা আল্লাহুম্মা অবিহামদিকা, আশ্বহাদু আল লা ইলা-হা ইল্লা আনতা, আছতাগফিৰুকা ওৱা আতুবু ইলাইক।

উত্তৰ- ১- সোনকালে শোৱা।
২- পৱিত্ৰতা অৰ্জন কৰি শোৱা।
৩- ওলোটাকৈ বা পেট তলফালে ৰাখি নোশোৱা।
৪- সোঁহাত সোঁ গালৰ তলত ৰাখি সোঁ কাতিত শোৱা।
৫- শোৱাৰ আগত বিছনা জোকাৰি পৰিস্কাৰ কৰা।
৬- টোপনি যোৱাৰ দুআ পাঠ কৰা, আয়াতুল কুৰ্ছী, লগতে ছুৰা ইখলাচ, ছুৰা ফালাক্ব আৰু ছুৰা নাছ তিনিবাৰকৈ পাঠ কৰা। টোপনি যোৱাৰ দুআ হৈছেঃ বিছমিকা আল্লা-হুম্মা আমূতু ওৱা আহয়া।
৭- ফজৰৰ চালাতৰ বাবে উঠা।
৮- টোপনিৰ পৰা উঠি এই দুআ পাঠ কৰাঃ আলহাম্দুলিল্লা-হিল লাজী আহয়া-না বাদামা আমা-তানা ৱা ইলাইহিন নুশ্বূৰ।

উত্তৰ-
১- আল্লাহৰ আনুগত্যৰ তাক্বৱা অৱলম্বন কৰি পানাহাৰ কৰাৰ নিয়ত কৰা।
২- পানাহাৰ কৰাৰ পূৰ্বে দুয়ো হাত ভালকৈ ধুই লোৱা।
৩- বিছমিল্লাহ কোৱা, আৰু সোঁহাতেৰে নিজৰ কাষৰ পৰা খোৱা। থালৰ মাজৰ পৰা খাব নালাগে অথবা আনৰ সন্মুখৰ পৰাও খাব নালাগে।
৪- বিছমিল্লাহ কোৱা পাহৰি গ'লে, "বিছমিল্লা-হি আওৱালিহি ওৱা আ-খিৰিহি" বুলি কোৱা।
৫- উপিস্থিত ভোজনকলৈ সন্তুষ্ট হ'ব লাগে, কোনো খুঁত উলিয়াব নালাগে। পছন্দ হ'লে খাব লাগে, নহ'লে থৈ দিব লাগে।
৬- মুখত কমকৈ লৈ চোবাব লাগে, বেছি লব নালাগে।
৭- খাদ্য দ্ৰৱ্য বা পানীয় গৰম থাকিলে তাত ফুঁৱাব নালাগে, বৰং ঠাণ্ডা হ'বলৈ এৰি দিব লাগে।
৮- ঘৰৰ সকলো সদস্যই অথবা অতিথিৰ লগত একেলগে মিলি ভোজন কৰিব লাগে।
৯- ডাঙৰে আৰম্ভ কৰাৰ আগতে সৰুৱে খোৱা আৰম্ভ কৰিব নালাগে।
১০- পানী পান কৰাৰ সময়ত বিছমিল্লাহ ক'ব লাগে, লগতে বহি সেৱন কৰিব লাগে আৰু তিনিবাৰত সেৱন কৰিব লাগে।
১১- ভোজন শেষ কৰি আলহাম্দুলিল্লাহ ক'ব লাগে।

উত্তৰ- ১- পোছাক পৰিধান কৰোঁতে সোঁফালেৰে আৰম্ভ কৰা, আৰু ইয়াৰ পিছত আলহাম্দুলিল্লাহ কোৱা।
২- কাপোৰ যাতে ভৰিৰ সৰুগাঁঠিৰ তলত নাহে।
৩- ল'ৰাই ছোৱালীৰ কাপোৰ পিন্ধা নিষিদ্ধ আৰু ছোৱালীয়ে ল'ৰাৰ কাপোৰ পিন্ধা নিষিদ্ধ।
৪- কাফিৰ ফাছিক্বৰ লিবাছৰ সাদৃশ্যতা গ্ৰহণ নকৰা।
৫- কাপোৰ খোলাৰ সময়ত বিছমিল্লাহ কোৱা।
৬- জোতা, ছেণ্ডেল পিন্ধাৰ সময়ত প্ৰথমে সোঁ ভৰিৰটো পিন্ধিব লাগে আৰু খোলাৰ সময়ত প্ৰথমে বাওঁ ভৰিৰটো খুলিব লাগে।

উত্তৰ- ১- বাহনত উঠি এই দুআ ক'ব লাগে, বিছমিল্লাহ, আলহাম্দুলিল্লাহ, ছুবহা-নাল লাজী ছাখখাৰা লানা হা-জা অমা কুন্না লাহু মুক্বৰিনীন। ওৱা ইন্না ইলা ৰাব্বিনা লামুংকালিবূন। (ছুৰা আজ-ঝুখৰূফঃ ১৩,১৪)
২- পথত কোনো মুছলিমক লগ পালে ছালাম দিয়া।

উত্তৰ- মধ্যম পন্থাৰে তথা বিনম্ৰতাৰে খোজকাঢ়িব লাগে, আৰু পথৰ বাওঁফালেৰে খোজকাঢ়িব লাগে।
২- পথত লগ পোৱা লোকক ছালাম দিয়া।
৩- দৃষ্টি সংযত ৰাখি খোজকাঢ়িব লাগে, লগতে কাকো কষ্ট দিব নালাগে।
৪- সৎকৰ্মৰ আদেশ আৰু অসৎকৰ্মৰ পৰা নিষেধ কৰিব লাগে।
৫- পথৰ পৰা কষ্টদায়ক বস্তু আঁতৰাই দিব লাগে।

উত্তৰ- ১- ওলোৱাৰ সময়ত বাওঁ ভৰি উলিয়াব লাগে আৰু এই দুআ পাঠ কৰিব লাগেঃ বিছমিল্লাহি তাৱাক্কালতু আলাল্লাহ, লা হাওলা অলা কুওৱাতা ইল্লা বিল্লাহ, আল্লা-হুম্মা ইন্নি আউজুবিকা আন আজিল্লা আও উজাল্লা, আও আঝিল্লা আও উঝাল্লা, আও আজলামা আও উজলামা, আও আজহালা আও ইউজহালা আলাইয়্যা। ২- ঘৰত প্ৰৱেশ কৰাৰ সময়ত সোঁ ভৰি আগত দিব লাগে আৰু এই দুআ পঢ়িব লাগেঃ বিছমিল্লা-হি অলাজনা, অবিছমিল্লা-হি খাৰাজনা, ওৱা আলা ৰাব্বিনা তাৱাক্কালনা।
৩- মিছৱাক কৰি প্ৰৱেশ কৰিব লাগে আৰু তাৰ পিছত ঘৰৰ মানুহক ছালাম দিব লাগে।

উত্তৰ- ১- শৌচালয়ত প্ৰৱেশ কৰাৰ সময়ত প্ৰথমে বাওঁ ভৰি দিব লাগে।
২- প্ৰৱেশ কৰাৰ পূৰ্বে এই দুআ পাঠ কৰিব লাগেঃ বিছমিল্লাহ, আল্লা-হুম্মা ইন্নি আউজুবিকা মিনাল খুবছি অল খাবা-ইছ।
৩- আল্লাহৰ নাম থকা কোনো বস্তু লৈ প্ৰৱেশ কৰিব নালাগে।
৪- প্ৰস্ৰাৱ-পায়খানা কৰাৰ সময়ত পৰ্দা কৰিব লাগে।
৫- প্ৰস্ৰাৱ-পায়খানা কৰাৰ সময়ত কথা ক'ব নালাগে।
৬- শৌচ-প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ সময়ত কিবলামুখী হৈ অথবা কিবলাক পিছমোৱা কৰি বহিব নালাগে।
7- বাওঁ হাতেৰে অপৱিত্ৰতা দূৰ কৰিব লাগে, সোঁহাতেৰে নহয়।
৮- পথৰ দাঁতিত অথবা ছাঁযুক্ত গছৰ তলত মল ত্যাগ কৰিব নালাগে।
৯- প্ৰস্ৰাৱ-পায়খানাৰ পৰা আহি দুয়ো হাত ভালকৈ ধুব লাগে।
১০- শৌচালয়ৰ পৰা ওলোৱাৰ সময়ত এই দুআ পঢ়িব লাগে "গুফৰা-নাকা"।

উত্তৰ- ১- মছজিদত প্ৰৱেশ কৰাৰ সময়ত সোঁ ভৰি আগতে দিব লাগে আৰু এই দুআ পঢ়িব লাগেঃ বিছমিল্লাহ, আল্লা-হুম্মাফ তাহলী আবওৱাবা ৰাহমাতিক।
২- দুই ৰাকাত নপঢ়াকৈ বহিব নালাগে।
৩- নামাজ পঢ়ি থকা ব্যক্তিৰ সন্মুখেৰে পাৰ হ'ব নালাগে। লগতে হেৰুৱা বস্তুৰ ঘোষণা কৰিব নালাগে। এইদৰে কিনা-বেচাও কৰিব নালাগে।
৪- মছজিদৰ পৰা ওলোৱাৰ সময়ত বাওঁ ভৰি আগতে উলিয়াব লাগে আৰু এই দুআ পঢ়িব লাগেঃ আল্লা-হুম্মা ইন্নি আছআলুকা মিন ফাজলিক।

উত্তৰ- কোনো মুছলিমক লগ পালে প্ৰথমে এইদৰে ছালাম দিব লাগে, (আচ্ছালামু আলাইকুম অৰাহমাতুল্লাহি অবাৰাকাতুহ), অকল হাতেৰে ইংগিত কৰিব নালাগে।
২- হাঁহিমুখে ছালাম কৰা।
৩- সোঁহাতেৰে মুচাফাহা কৰা।
৪- যদি কোনোবাই ছালাম কৰে তেন্তে তেওঁৰ ছালামৰ উত্তৰ উত্তমভাৱে দিয়া উচিত অথবা অনুৰূপ উত্তৰ দিয়া উচিত।
৫- অমুছলিমক প্ৰথমে ছালাম দিব নালাগে, যদি অমুছলিমে ছালাম দিয়ে তেন্তে ওৱা আলাইকুম বুলি ক'ব লাগে।
৬- সৰুৱে ডাঙৰক ছালাম দিব লাগে, বাহনত যোৱা ব্যক্তিয়ে খোজকাঢ়ি যোৱা ব্যক্তিক ছালাম দিব লাগে, আৰু খোজকাঢ়ি যোৱা ব্যক্তিয়ে বহি থকা ব্যক্তিক ছালাম দিব লাগে, এইদৰে কম সংখ্যক লোকে বেছি সংখ্যক লোকক ছালাম দিব লাগে।

উত্তৰ- ১- ঘৰত প্ৰৱেশ কৰাৰ আগত অনুমতি লোৱা।
২- সৰ্বোচ্চ তিনিবাৰ অনুমতি বিচাৰিব লাগে, যদি কোনো উত্তৰ পোৱা নাযায় তেন্তে গুচি যাব লাগে।
৩- গৃহত প্ৰৱেশ কৰাৰ সময়ত বেল বজাব লাগে নাইবা দুৱাৰত টোকাৰিব লাগে। দুৱাৰৰ সন্মুখত থিয় হ'ব নালাগে, বৰং সোঁফালে বা বাওঁফালে থিয় হ'ব লাগে।
৪- পিতৃ-মাতৃ অথবা আন কাৰোবাৰ কোঠাত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ হ'লে অনুমতি লৈ প্ৰৱেশ কৰিব লাগে, বিশেষকৈ ফজৰৰ আগত, দুপৰীয়া বিশ্ৰাম লোৱাৰ সময়ত আৰু ঈশ্বাৰ চালাতৰ পিছত।
৫- ৰাজহুৱা ঠাইত অথবা মানুহে বাস নকৰা ঘৰত অনুমতি নোলোৱাকৈ প্ৰৱেশ কৰিব পাৰি। উদাহৰণস্বৰূপে হস্পিটেল, শ্বপিং মল আদিত।

উত্তৰ- ১- জীৱ-জন্তুৰ বাবে খাদ্য যোগান ধৰিব লাগে আৰু পানীৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে।
২- জীৱ-জন্তুৰ প্ৰতি দয়া কৰিব লাগে, আৰু সিহঁতৰ ওপৰত এনেকুৱা বোজা বহন কৰাব নালাগে যিটো বহন কৰিবলৈ সি সক্ষম নহয়।
৩- জীৱ-জন্তুক কোনো ধৰণৰ শাস্তি বিহিব নালাগে তথা কোনো প্ৰকাৰ নিৰ্যাতন কৰিব নালাগে।

উত্তৰ- ১- আল্লাহৰ আনুগত্য আৰু তেওঁৰ সন্তুষ্টিৰ বাবে তাক্বৱা অৱলম্বন কৰি খেলা-ধূলা কৰা।
২- নামাজৰ সময়ত খেলা-ধূলা নকৰা।
৩- ল’ৰাসকলে ছোৱালীসকলৰ লগত খেলা-ধূলা কৰিব নালাগে।
৪- আওৰাহ ঢাকিব পৰা কাপোৰ পৰিধান কৰি খেলা-ধূলা কৰা। (আওৰাহ হৈছে শৰীৰ সেই অত্যাৱশ্যকীয় অংগসমূহ যিবোৰক ঢাকি ৰাখিবলৈ চৰীয়তে নিৰ্দেশ দিছে)
৫- নিষিদ্ধ খেলৰ পৰা আঁতৰি থকা, যেনে- মুখত আঘাত কৰা খেল অথবা আওৰাহ উন্মোচিত হোৱা খেল আদি।

উত্তৰ- ১- সততাৰ সৈতে ধেমালি কৰা, মিছা কথাৰ মাধ্যমত নহয়।
২- এনেকুৱা ধেমালি হ'ব লাগে, য'ত ইতিকিং কৰা, বিদ্ৰূপ কৰা, কষ্ট দিয়া আৰু ভয়-ভাবুকি দিয়া আদি যাতে নাথাকে।
৩- অধিক ধেমালি নকৰা।

উত্তৰ- ১-হাঁচি কৰাৰ সময়ত হাত অথবা কাপোৰ নাইবা ৰোমাল আদি নাকত ধৰিব লাগে।
২- হাঁচি কৰাৰ পিছত "আলহাম্দুলিল্লাহ" ক'ব লাগে।
৩- তেওঁৰ ওচৰত থকা ব্যক্তিয়ে "য়াৰহামুকাল্লাহ" ক'ব লাগে।
য়াৰহামুকাল্লাহ কোৱা ব্যক্তিক এইদৰে দুআ দিব লাগেঃ "য়াহদিকুমুল্লাহু ৱা ইউচলিহ বা-লাকুম"।

উত্তৰ- ১- সক্ষম অনুযায়ী হামি বন্ধ কৰাৰ চেষ্টা কৰা।
২- হামি কৰাৰ সময়ত জোৰে শব্দ নকৰা।
৩- মুখৰ ওপৰত হাত ৰখা।

উত্তৰ- ১- অজু কৰি তিলাৱত কৰিব লাগে।
২- আদব সহকাৰে ভদ্ৰতাৰে বহিব লাগে।
৩- তিলাৱত আৰম্ভ কৰাৰ আগত আউজুবিল্লা-হি মিনাশ্ব শ্বাইত্বনিৰ ৰাজীম পাঠ কৰিব লাগে।
৪- তিলাৱত কৰা আয়াতখিনি অৰ্থ সহকাৰে বুজাৰ চেষ্টা কৰিব লাগে।